Dzisiejszy wpis chcę poświęcić niedoczynności tarczycy, dlaczego? Dlatego, że coraz częściej spotykam się z tym zaburzeniem w swoim gabinecie. Pytacie mnie jakie badania należy wykonać, jakie są objawy niedoczynności tarczycy, czego nie wolno jeść przy niedoczynności tarczycy. W tym artykule znajdziecie odpowiedź na te pytania :).
- Co to jest niedoczynność tarczycy?
Niedoczynność tarczycy to zespół objawów, wywołany niedoborem T4 (a tym samym i T3). Ten stan może wynikać z wielu przyczyn – np. choroby Hashimoto, problemów z wydzielaniem TSH, inną chorobą zapalną tarczycy, uszkodzeniem tarczycy (TSH to hormon przysadkowy – stymuluje on produkcję i wydzielanie T3 i T4 przez tarczycę) – w związku z tym mówi się o niedoczynności tarczycy pierwotnej, wtórnej i trzeciorzędowej.
Hormony tarczycy powstają według poniższego schematu:
Podwzgórze produkuje hormon TRH -> hormon TRH stymuluje przysadkę do produkcji TSH -> TSH stymuluje tarczycę do produkcji T4 i T3
Od razu wytłumaczę często mylone kwestie:
Po pierwsze – niedoczynność tarczycy to nie choroba Hashimoto. Niedoczynność tarczycy jest objawem Hashimoto, ale nie musi z niego wynikać.
Po drugie – w niedoczynności tarczycy zazwyczaj TSH jest podwyższone! Obniżone jest fT3 i fT4 🙂
- Objawy niedoczynności tarczycy
Do najczęstszych objawów niedoczynności tarczycy należą:
-
- ciągłe uczucie zimna
- zmęczenie
- obrzęk szyi
- uczucie senności
- wypadanie włosów
- sucha skóra – np. na łokciach
- przybieranie na wadze
- problemy z koncentracją
- bóle stawów
- stany depresyjne
- zmniejeszenie libido
Należy jednak pamiętać, że to objawy które mogą ale nie muszą wynikać z niedoczynności tarczycy. Warto mimo to zweryfikować to wykonując odpowiednie badania.
- Jakie wykonać badania w niedoczynności tarczycy?
Podstawowymi badaniami w celu diagnostyki niedoczynności tarczycy są badania krwi. Powinniśmy badać te parametry raz w roku, kontrolnie. Są to:
-
- TSH
- fT3
- fT4
- anty-TPO
- anty-TG
- ewentualnie: przeciwciała przeciwko receptorom TSH TRAb
Dodatkowo, warto wykonać USG tarczycy.
- Dieta w niedoczynności tarczycy, czego nie wolno jeść w niedoczynności tarczycy?
Jeżeli nie masz stwierdzonych żadnych alergii lub nietolerancji pokarmowych to nie ma produktów zakazanych w niedoczynności tarczycy.
Twoja dieta powinna opierać się o produkty przeciwzapalne i wysokoodżywcze, takie jak: kolorowe warzywa i owoce, ryby (w tym tłuste ryby morskie), pieczywo pełnoziarniste, różnego rodzaju płatki (owsiane, jęczmienne, żytnie), chudy, fermentowany nabiał, chude mięsa (przede wszystkim drób), nasiona roślin strączkowych, orzechy, pestki, oliwę z oliwek, olej lniany.
Na co zwrócić szczególną uwagę?
-
- soja – nie powinniśmy przesadzać z jej ilością w diecie; istotne jest zachowanie minimum 4-godzinnego odstępu od przyjmowanej lewotyroksyny (np. Euthyroxu, Letroxu)
- wapń – przez ok. 3-4 godziny po przyjęciu lewotyroksyny należy unikać produktów będących źródłem wapnia
- goitrogeny – to substancje występujące w niektórych produktach spożywczych (przede wszystkim w warzywach kapustnych), które zaburzają wchłanianie jodu potrzebnego do produkcji hormonów tarczycy. Czy to oznacza, że powinniśmy wyeliminować zupełnie te produkty? Niekoniecznie. Goitrogeny są szczególnie szkodliwe w przypadku osób z niedoborem jodu. Jeżeli nie cierpisz na niedobór jodu to możesz je spożywać z umiarem (max. 2-3 razy w tygodniu, po wcześniejszym ugotowaniu)
- Suplementacja diety w niedoczynności tarczycy
Kolejną, często poruszaną kwestią podczas naszych wizyt jest suplementacja diety, jakie suplementy stosować w niedoczynności tarczycy?
Nie ma na to pytanie jednoznacznej odpowiedzi. Wszystko zależy od schorzeń współistniejących, stosowanych leków, objawów etc.. Wymienię jednak suplementy, które najczęściej polecam w tym zaburzeniu.
- Kwasy omega-3 – wykazują działanie silnie przeciwzapalne. W związku z tym warto spożywać ryby ok. 2 razy w tygodniu, w tym 1 tłustą rybę morską. Jeżeli nie spożywasz ryb, to rozważ włączenie suplementacji dobrej jakości kwasów omega-3.
- Witamina D3 – jest niezmiernie ważna w kontekście działania ukł. immunologicznego. Zazwyczaj jej suplementację zaleca się w okresie jesienno-zimowym lub przez cały rok, jeżeli Twoja ekspozycja na słońce latem jest niska. Warto skontrolować jej stężenie badając poziom 25(OH)D3.
- Selen – jest niezmiernie ważnym pierwiastkiem w kontekście funkcjonowania tarczycy. Jego suplementacja (w formie selenometioniny) może być korzystna wśród osób z jego niedoborem. Warto jednak zaznaczyć, że suplementację stosuje się w przypadku niedoboru tego składnika! Nadmiar selenu w organizmie jest toksyczny. Włącz do swojej diety orzechy brazylijskie, mięso, ryby.
- Jod – wpływa na produkcję hormonów tarczycy, jednakże zarówno jego niedobór jak i nadmiar mogą być szkodliwe. Dlatego warto przed wdrożeniem jego suplementacji zbadać stężenie jodu w dobowej zbiórce moczu. Dodatkowo, dobrze zbadać o jego źródła w diecie – np. nabiał, ryby.
- Cynk – bierze udział w produkcji hormonów tarczycy. Należy go suplementować tylko wtedy, gdy nie możemy dostarczyć jego odpowiednich ilości z dietą lub w stanie silnego niedoboru. Źródłami cynku są: mięso, jaja, ryby, owoce morza, pestki dyni, kasza gryczana.
Jeżeli chcesz zadbać o swoją dietę, potrzebujesz indywidualnego podejścia do dietoterapii niedoczynności tarczycy to odezwij się do mnie w formularzu kontaktowym 🙂